424 - Matematikte x harfi neden bilinmeyeni temsil eder?

Bunun sebebi Arap dünyasının matematiğe olan katkısında yatıyor. Bilindiği üzere Ortaçağ'da İslam medeniyetleri çeşitli bilim dallarında ilerleme göstermiş ve matematiğe büyük katkıda bulunmuşlardır. Örneğin bu sebeple İngilizce'de cebir anlamına gelen "algebra" kelimesi, Arapça'daki "birbirinden ayrı parçaların birleştirilmesi sistemi" anlamına gelen "al-jebr" kelimesinden alınmıştır. 

Sevgili Matematik,
Senin "x"ini bulmaya çalışmaktan bıktım usandım.
Artık onun gittiğini kabul et.
Hayatına devam et dostum.

11. ve 12. yüzyıllarda Arapların matematiğe yaptıkları katkılar daha sonraki yıllarda Avrupa'da yankı uyandırmış ve bu bilgiler Avrupa dillerine çevrilmeye başlanmıştır. Çeviri sırasında bazı Arapça sesler, Avrupa dillerinde tam karşılığını bulamamıştır. Aşağıda "şey" anlamına gelen Arapça sözcüğün yazılışı bulunuyor, bu kelime "ş" sesi ile başlıyor:

Aşağıdaki diğer resim ise bu kelimenin belirli hale getirilmesini, yani başına "el" ekinin eklenmesini (İngilizce'de "the" kelimesinin eklenmesi gibi) gösteriyor:

Son olarak da Arapça kaynaklardan alınmış bir metin görüyoruz. Bu metinde matematikte köklerin bulunması anlatılıyor. Görüleceği üzere "şey" kelimesi bilinmeyen değişken anlamında sıkça kullanılıyor:

Bu adresteki videoda iddia edilene göre, İspanyolca'da Arapça'daki "ş" sesine karşılık gelen bir ses bulunmuyor, bu sebeple de Yunanca'daki "chi" harfi ödünç alınıyor. Bu harfin yazılışı ise şöyle:

Yani "x" böylece bilinmeyen değişken yerine kullanılmaya başlanıyor. Bu videoya yapılan yorumların birkaçında ise Eski İspanyolca'da "ş" sesinin bulunduğu ve bu sese "x" harfinin karşılık geldiğini; bu yüzden de bu harfin Avrupa matematiğinde bilinmeyeni temsil etmeye başladığını öne sürüyor.