23 Haziran, 2019

Televizyon izlemek çocukların gelişimini nasıl etkiler?

Pazar, Haziran 23, 2019 Gönderen Berna Arslan , , , yorum yok

Çocuklara ne kadar televizyon izletelim? Bu hem anne babaların kendilerine sorduğu bir soru, hem de araştırmacıların bir çalışma konusu. Artık çocukların etkileşime geçtiği elektronik aletler televizyon ile sınırlı değil, birçok çocuk akıllı telefon ve tablet ile de haşır neşir olarak büyüyor. Peki bu elektronik aletlerin faydaları ve zararları neler? Çocuklara fazla televizyon izletmek neden zararlı olabilir? Televizyon veya tabletten çocuklar gerçekten de yeni bilgi edinebiliyor mu? Bir yazı dizisi içinde bunları cevaplamaya çalışacağız.

Bugünkü konumuz televizyon ve çocukların gelişimi. Amerikan Pediatri Akademisi (APA), 2 yaşından küçük çocuklara televizyon izletilmemesini önermiş ve 2 yaşından büyük çocukların da günde 2 saatten fazla televizyon izlememesi gerektiğini söylemişti. 2016 yılında bu önerilerini güncelleyen kuruluş birkaç yeni düzenleme önermişti. Bu yeni önerilere göre, 18 aydan küçük çocukların Skype gibi uzaktaki tanıdıkları ile görüntülü konuşma dışında televizyon ve tablet gibi aletlere erişimi olmamalıdır. 18 ila 24 aylık çocuklar bazı programlar izleyebilir, fakat bu esnada mutlaka yetişkin biri çocukla birlikte aynı programı izlemeli ve program hakkında açıklayıcı konuşma yapmalıdır. 2 ila 5 yaş arası çocuklar için günlük izleme limiti 1 saattir ve programlar yetişkin biri ile birlikte izlenmelidir. Ayrıca, elektronik aletlerden uzak zamanlar (örneğin yemek zamanı) ve uzak yerler (örneğin yatak odası) planlanmalıdır. 


Ülkemizde ebeveynlerin çocuklarının telefon bağımlılığından şikayet ettiğini, ancak birçok ebeveynin dışarıda yemek yerken veya gezerken çocuğun eline veya önüne telefon ya da tablet koyduğunu görüyoruz. Peki bir şeyler izlemek çocukların gelişimi için gerçekten de zararlı mı? 2015 yılında Infant Behavior and Development (Bebek Davranışı ve Gelişimi) dergisinde yayınlanmış bir çalışma (Lin vd., 2015), küçük çocuklara ne kadar televizyon izletildiği ve televizyon izleme sıklığı ile çocukların gelişimi arasındaki ilişkiyi incelemiş. Tayvan'da yürütülen çalışmada 15 ila 35 aylık çocuklar yer almış. Çocuklar AAP'nin 2011 yılındaki önerilerine göre iki gruba bölünmüşler: 24 aylıktan küçük olanlardan televizyon izleyenle televizyon grubuna, hiç televizyon izlemeyenler de kontrol grubuna dahil olmuştur. 24 aydan büyük çocuklar için ise eğer çocuk günde 2 saatten fazla televizyon izliyorsa televizyon grubuna, daha az izliyor ise de kontrol grubuna girmiştir. Çalışma çocukların dil gelişimini ve bilişsel ve motor gelişimlerini ölçmüştür. Yani çocukların hem iletişimsel hem de hareket etme ve düşünme ile ilgili becerilerini ölçmüştür. Aşağıdaki grafik çalışmanın sonuçlarını göstermektedir:


Bu grafikte dikey eksen ortalama günlük televizyon izleme süresini dakika bazında göstermektedir. Yatay eksende ise sırayla çocukların bilişsel, dilsel ve motor becerilerinin gelişimi görülmektedir. Açık gri renkli sütunlar tipik gelişimi gösterirken, koyu gri renkli sütunlar gecikmeli yani sorunlu gelişimi göstermektedir. Özetle, çalışmanın sonuçları daha çok televizyon izleyen çocukların her 3 alanda da, yani bilişsel, dilsel ve motor kabiliyetleri olarak, yaşıtlarının gerisinde kaldığını göstermektedir. 

Çalışmanın ilginç başka bulguları daha vardır. Annenin eğitim seviyesi yükseldikçe çocuğun televizyon izleme süresi azalmaktadır. Ayrıca çocuklar ebeveynleri dışında birinin, örneğin büyükanne veya bakıcının gözetimindeyken daha çok televizyon izlemektedirler. Benzer çalışmaların ülkemizde yapılması çocukların gelişiminin televizyon-tablet-telefon izleme ile olan ilişkisini anlamak için faydalı olacaktır. Siz çocukların telefon-tablet kullanımı ve televizyon izlemesi hakkında neler düşünüyorsunuz?

Kaynaklar:
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0163638314001192?via%3Dihub
https://www.aap.org/en-us/about-the-aap/aap-press-room/Pages/American-Academy-of-Pediatrics-Announces-New-Recommendations-for-Childrens-Media-Use.aspx

0 yorum: