464 - Antik dünyanın yedi harikası

Yedi harika, benim için hep heyecan verici bir konu olmuştur. Özellikle de dev bir insan figüründe yapılmış Rodos Heykeli ve bu yedi harikadan yalnızca birinin -Keops Piramidi- günümüze bozulmadan gelebilmiş olması yüzünden.

Antik dünyanın yedi harikasını bu yazıyla tekrar hatırlamak istedim:

Keops Piramidi

1. Keops Piramidi:  Gize'de bulunan üç piramidin en büyüğü olan Keops piramidi, milattan önce 26. yüzyılda inşa edildi. Yükseklik rekoru 4000 yıl boyunca kırılamamış olan bu gizemli piramitin nasıl kurulduğu yıllar boyunca tartışıldı. 

Babil'in asma bahçeleri

2. Babil'in Asma Bahçeleri:  Milattan önce 600 civarında kurulduğu düşünülen Babil'in asma bahçeleri, yedi harikalar arasında hayali olma ihtimali olan tek yapı. Babil şehrinden geriye kalanlar günümüz Irak topraklarında bulunuyor. Bahçeleri yurduna özlem duyan eşinin özlemini gidermek için kral II. Nebukadnezar'ın kurduğuna inanılıyor.

 Artemis Tapınağı'nın Miniatürk'te bulunan modeli

3. Efes Artemis Tapınağı:  Dünyanın yedi harikasından ikisinin kalıntıları topraklarımızda. Artemis tapınağından kalanlar günümüzde Efes'te bulunuyor. Temeli milattan önce 550 civarında atılmış olan tapınak, av, doğum, bekaret ve vahşi hayvanların tanrıçası Artemis'e adanmış. Tapınağın yıkılışı ise ilginç: Herostratus isimli bir adam ünlü olmak için tapınağın ahşaptan yapılmış kısımlarını tutuşturmuş. Yayılan yangın tapınağın yıkılmasına neden olurken kundakçı idam edilmiş ve adının anılması yasaklanmış. Ama bir tarihçinin kendisinden yazılarında bahsetmesi sebebiyle biz de bugün Herostratus'un adını biliyoruz.

Sonradan mermer ve bronzdan yapılmış olan Zeus heykeli

4. Zeus Heykeli:  Milattan önce 5. yüzyılda yapılmış, yaklaşık 12 metrelik Zeus heykeli, Olimpos kentinde tapınağın içinde bulunuyordu. Fildişinden yapılmış olan heykelin giysisi altındandı. Sağ elinde zafer tanrıçası Nike'yi tutan Zeus, oturur biçimde tasvir edilmişti ve tapınağın içinde büyüklüğü sebebiyle oldukça heybetli görünüyordu. Heykeltraş Fidias'a ait olduğu bilinen heykelin Roma İmparatoru Kaligula tarafından istendiği söyleniyor. Kaligula'nın amacı Zeus heykelinin başını yerinden çıkartıp kendi başını koydurmakmış. İstanbul'a gelen heykelin yangında yok olduğu söylentiler arasında.

Halikarnas Mozolesi'nin Miniatürk'te bulunan modeli.
Mozolenin yapısının düşünülen başka versiyonları da bulunuyor.

5. Halikarnas Mozolesi:  Kral Mausolos adına eşi ve kız kardeşi tarafından milattan önce 351'de yaptırılmış olan bu mezar, Bodrum sınırlarında yer alıyordu. Bu mezarın inşaasından sonra tüm görkemli mezarlara mozole adı verilmiştir. Dünyanın yedi harikasından biri seçilmesinin sebebi boyutları değil, mozolenin heykeller ve süslemeler ile dekore edilmiş olması ve tasarımının çok güzel olmasıydı. Tanınmış Yunan heykeltraşlar tarafından inşa edilmiş olan mozole, deprem yüzünden yıkılmış.

Rodos Heykeli

6. Rodos Heykeli:  Onbeş metrelik mermer kaideler üzerinde yükselen otuz metreden fazla boyuyla ve bacaklarının arasından geçebilen gemilerle Rodos Heykeli, yedi harika arasında hayalgücünü en çok devreye sokan yapı belki de. Milattan önce 3. yüzyılda Rodos'un Kıbrıs üzerindeki zaferini simgelemek için inşa edilen heykel, deprem yüzünden kısa bir sürede yıkılmış. Liman üzerinde kurulduğu düşünülen heykelin iki bacağının farklı kaideler üzerinde durduğu fikri tartışmalı.

İskenderiye Feneri'nin 2005'te yapılmış olan replikası

7. İskenderiye Feneri: Uzun asırlar boyunca dünya üzerinde insan tarafından yapılmış en yüksek yapılardan biri olan fener, İskenderiye limanının karşısındaki Pharos Adası'nda inşa edilmiş. 120 ila 140 metreyi bulan uzun boyuyla ün salan fener, yedi harika arasından günlük yaşamda kullanılan tek yapı olma özelliğini taşıyor. Müslümanlar Mısır'ı ele geçirince en üst bölgesi cami olarak kullanılmaya başlanılan fener, milattan önce 3. yüzyılda inşa edilmiş ve depremlerle birlikte M.S. 14. yüzyılda yıkılmış.
 
Antik dünyanın yedi harikası belirlenirken referans alınan en değerli kaynakların bazıları Hellenistik dönem yazarları. Belki de bu yüzden yedi harikadan beşi antik Yunan medeniyetiyle ilişkili. Peki sizin favori harikanız hangisi?  

Son yıllarda dünyanın yeni yedi harikasının belirlenmesi için girişimlerde bulunuldu. Bu girişimler en çok Keops piramidinin hala ayakta durduğu Mısır'ı sinirlendirdi. Aralarında Machu Picchu ve Çin Seddi gibi yapıların bulunduğu yeni yedi harikanın fotoğraflarını aşağıda bulabilirsiniz: